EPC (مهندسی ،خرید و تامین تجهیزات)
براي انجام یک پروژه اجرایی روش هاي زیادي وجود دارد و عوامل یک پروژه در تلاشاند بهترین و بهینه ترین روش را براي انجام پروژه استفاده کنند. بهترین روش براي انجام هر پروژه به عوامل مختلفی بستگی دارد. یکی از روش های اجرا که باعث کاهش زمان اجرا و نزدیک کردن کارفرما به پیمانکار میشود، روش EPC می باشد. پروژه هايی که به این روش اجرا میشوند، داراي سرعت بیشتر به علت اجراي همزمان بخش هاي مهندسی، تدارك و اجرا می باشند.
از آنجایی که پروژه ساختمانی EPC، داراي سرعت اجراي بیشتر و کنترل مناسب تر بر امور و فعالیت هاي اجرایی میباشد، اجراي پروژه هاي بزرگ در کشور ما در سال هاي اخیر به این روش رواج داشته است. یکی از ضعف هاي عمده در کشور ما در انجام پروژهها، مدیریت میباشد، لذا همین موضوع باعث محبوبیت این روش در کشور شده است. این روش مخفف سه کلمه Engineering ،Procurement ،Construction به معنی مهندسی ،تدارکات و اجرا می باشد. همانطور که گفته شد یکی دیگر از عواملی که باعث محبوبیت و استفاده زیاد از این روش شده است، انجام پروژه در زمان کوتاه میباشد که دلیل آن این است که سه بخش مهندسی، خرید و اجرا موازی و همزمان با هم اجرا می شوند که هر سه مورد به عهده خود پیمانکار است.
بنابراین دلیل اصلی استفاده از روش پروژه ساختمانی EPC، این است که کارفرمایان جز اجرای پروژهها، درگیریهای فراوان دیگر نیز دارند و در واقع محور اصلی فعالیت آنها، اجرای پروژه نیست؛ بنابراین باید روشی را برای انجام پروژه به کار ببرند که در زمان زمان کم و به بهترین روش پروژه انجام شود، که بهترین روش، اجرای پروژه EPC است، که هر سه بخش گفته شده به عهدهی خود پیمانکار است.
در آخر پیمانکار روژه تکمیل شده را اصطلاحا به صورت “کلید در دست” ((TURNINKEY به کارفرما تحویل میدهد.
قراداد EPC مخفف واژه ENGINEERING PROCUREMENT CONSTRUCTION است و به این منظور می باشد که تمامی کارهای طراحی و تامین تجهیزات و ساخت اجرای پروژه را به پیمانکار سپرده است.
قراردادهای EPC چه پیشنیازهایی لازم دارند؟
- توانایی دستگاه اجرایی در تعریف دقیق و کامل پروژه و تفاهم دوجانبه مابین دستگاه اجرایی و پیمانکار در خصوص محدوده و هدف پروژه
- توانمندی دستگاه اجرایی از حیث مدیریت پروژه EPC
- تأمین اعتبار موردنیاز و دسترسی به آن در موعدهای از قبل تعیین شده
- وجود پیمانکار توانمند که دارای ویژگیهای یک پیمانکار عمومی و یک مشاور (طراح) به صورت توأم باشد.
- وجود مشخصات و الزامات فنی استاندارد و تثبیت آن در ابتدای کار.
خصوصیات قرارداد EPC چیست؟
- سرعت بالای انجام کار که از مزایای این روش شمرده میشود. که این سرعت به دلیل مشخص بودن زمان خاتمهی پروژه ساختمانی EPC است.
- وظیفۀ کنترل کیفیت و نظارت با خود پیمانکار است و کارفرما و مشاورین آن وظیفه نظارت و اجرا را ندارند بنابراین مسئولیت عیوب اجرای پروژه EPC با خود پیمانکار خواهد بود.
- از آنجا که همۀ کار به یک پیمانکار سپرده شده است، این روش صرفهی اقتصادی بیشتری دارد.
- فعالیت کارفرما و مشاورین وی بیشتر در فرآیند مناقصه و نظارت عالیه در طول طرح خواهد بود.
- قیمت مقطوع در قراردادهای EPC.
- کارفرما بدلیل نیاز به کنترل کمتر در این روش میتواند به فعالیتهای اصلی خود پرداخته. بنابراین کمترین نیروی پرسنلی ستادی در سیستم خود نیاز خواهد داشت.
- اگر پیمانکار از تجهیزات ارزان و سطح پایین استفاده کند که باعث پایین آمدن کیفیت کار شود، ریسک عدم دریافت آخرین پرداخت را متقبل گردیده و بعلاوه ریسک عدم گرفتن کارهای بعدی کارفرما را نیز پذیرا خواهد بود.
مزایا و معایب روش EPC چیست؟
مزایا:
- معمولاً سریعترین روش اجرای پروژه، اجرای پروژه EPC میباشد.
- صرفه جویی در هزینه و زمان
- داشتن قیمت اولیه قطعی، هزینه انجام پروژه و جدول زمان بندی اولیه
- اطمینان کارفرما از مبلغ نهایی و زمان قطعی پایان کار
- یک مجموعه مسئول طراحی و ساخت است و کارفرما تنها با یک واحد مسئول(پیمانکار) سرو کار دارد.
- بهبود مدیریت ریسک برای کارفرما
- ارتقای قابلیت ساخت داخل کشور و نوآوری
- استفاده از تأمین مالی به صورت فاینانس در این روش با سهولت بیشتری صورت میگیرد.
- پیمانکار دارای آزادی عمل بیشتری در زمینه انتخاب تجهیزات و تکنیک های اجرایی بوده و همچنین وابستگی خاصی به فعالیت های دیگران و پیروی از برنامه زمانبندی آنها ندارد.
- مالک در مقابل تغییر قیمت مواد و مصالح، نیروی انسانی و امثال آن محافظت می شود.
معایب:
- اختیارات و کنترل کارفرما در این سیستم بسیار محدود است.
- کاهش ریسکهای پروژه در این سیستم به پیمانکار توانمند تری نیاز دارد.
- با توجه به هدفگذاری زمان کمتر در این ساختار، تامین مالی از اهمیت بالایی برخوردار است.
- پیمانکار تمایل به استفاده از تجهیزات و شیوه ها و نیروهای با هزینه کمتر دارد که ممکن است باعث افت کیفی پروژه شود.
- تهیه نقشههای اجرایی زیر پوشش مجری و تحت تاثیر وی میباشد.
فازهای یک پروژه ساختمانی EPC کداماند؟
همانطورکه گفته شد، پروژه EPC به سه بخش یا فاز تقسیم میشود.
- فاز مهندسی یا طراحی (Engineering): در این مرحله مدارک، اسناد و نقشههای مورد نیاز جهت طراحیهای آتی، خرید تجهیزات و مواد و نصب و اجرای مواد و تجهیزات انجام میگیرد. در این مرحله برنامهریزی بر اساس مراحل طراحی و تعداد نیروی انسانی و زمان لازم برای تکمیل طراحی انجام میگیرد.
- فاز خرید یا تدارکات (Procurement): در این مرحله تجهیزات و مواد مورد نیاز جهت اجرای پروژه EPC تهیه میگردد. برنامه ریزی بر اساس مراحل خرید و هزینه لازم جهت تکمیل خرید انجام میشود.
- فاز نصب یا اجرا (Construction): در این مرحله تجهیزات و مواد پروژه نصب یا اجرا میگردند.
نتیجه گیری
شیوه طرح و ساخت EPC برای پروژههایی مانند پالایشگاه ها , پتروشیمی ها ,کارخانه ها و سدها پروژه هایی از این نظیر به کار گرفته می شود. از این رو تنظیم اینگونه از قراردادها نیازمند دانش و آگاهی کافی در این زمینه است.
شما می توانید با به کار گیری کارشناسان حقوقی در امور تنظیمات قرارداد و نظارت بر پروژه باعث کاهش ریسک و خطرات احتمالی کار بشوید.